1. Vận tải đường biển là gì?

Vận tải biển là hoạt động vận tải ra đời sớm và tiếp tục phát triển trong giai đoạn hiện nay. Sự phát triển của vận tải đường biển có mối liên quan mật thiết đối với sự phát triển của hoạt động xuất nhập khẩu. Vận tải biển là một hình thức vận tải có liên quan đến việc sử dụng kết cấu hạ tầng và phương tiện vận tải biển, đó là việc sử dụng những khu đất, khu nước gắn liền với các tuyến đường biển nối liền các quốc gia, các vùng lãnh thổ, hoặc các khu vực trong phạm vi một quốc gia, và việc sử dụng tầu biển, các thiết bị xếp dỡ… để phục vụ việc dịch chuyển hành khách và hàng hoá trên những tuyến đường biển. 

Trên phương diện lịch sử, vận tải hàng hóa bằng đường biển ra đời khá sớm so với các phương thức vận tải khác (sau vận tải đường sông). Ngay từ thế kỷ thứ 5 trước công nguyên, những quốc gia cổ đại như Ai Cập, Trung Quốc, Nhật Bản…đã biết lợi dụng biển làm các tuyển đường gao thông để giao lưu các vùng, các miền, các quốc gia với nhau trên thế giới. Ngày nay, với sự tiến bộ của khoa học công nghệ, vận tải đường biển trở thành ngành vận tải biển hiện đại trong hệ thống vận tải quốc tế, chiếm một nhân tố quan trọng trong hoạt động xuất nhập khẩu.

2. Đặc điểm của vận tải đường biển:

- Vận tải đường biển có thể phục vụ chuyên chở tất cả các loại hàng hóa.

- Các tuyến đường vận tải đường biển đa số là tự nhiên.

- Năng lực chuyên chở rất lớn.

- Không bị hạn chế như các công cụ của các phương thức vận tải khác.

- Phụ thuộc rất nhiều vào điệu kiện thời tiết.

- Tốc độ của phương tiện vận chuyển chưa cao, thời gian hành trình bị kéo dài.

* Ưu điểm nổi bật của vận tải đường biển là giá thành thấp cho nên phù hợp với những loại hàng hoá có khối lượng lớn, cự ly xa và không yêu cầu thời gian giao hàng nhanh.

3. Tác động của vận tải đường biển đối với buôn bán quốc tế:

- Là yếu tố không tách rời buôn bán quốc tế, đặc biệt là hoạt động xuất nhập khẩu.

- Thúc đẩy buôn bán quốc tế phát triển.

- Góp phần làm thay đổi cơ cấu hàng hoá và cơ cấu thị trường trong buôn bán quốc tế.

- Tác động tới cán cân thanh toán quốc tế.

4. Một số yếu tố vật chất, kỹ thuật của vận tải đường biển:

- Các tuyến đường biển: Là các tuyến đường nối hai hay nhiều cảng với nhau trên đó tàu biển hoạt động chở khách hoặc hàng hoá.

- Cảng biển: Là nơi ra vào neo đậu của tàu biển, là nơi phục vụ tàu và hàng hoá trên tàu và là đầu mối giao thông quan trọng của một quốc gia có biển.

- Phương tiện vận chuyển: Chủ yếu là tàu biển, tàu biển gồm có tàu buôn và tàu quân sự:

+ Tàu buôn là những tàu biển được dùng vào mục đích kinh tế trong hàng hải. Tàu chở hàng là một loại tàu buôn chiếm tỷ lệ cao nhất trong đội tàu buôn.

+ Tàu quân sự là những tàu được trang bị khí tài phục vụ cho mục đích quân sự.

5. Các phương thức vận chuyển hàng hoá bằng đường biển:

a) Phương thức thuê tàu vận chuyển:

- Thuê tàu chợ,

- Thuê tàu chuyến,

- Thuê tàu định hạn,

- Thuê tàu trần.

b) Phương thức gửi hàng bằng container:

- Gửi hàng nguyên container (FCL - Full Container Load),

- Gửi hàng lẻ (LCL- Less than Container Load),

- Gửi hàng kết hợp (FCL/LCL - LCL/FCL).

Việt Thuận